روشن شدن زوایای رویداد تلخ تاریخ معاصر ایران در «گذرستان»

«کودتای 28 مرداد» موضوع محوری پنجاه و دومین شماره نشریه الکترونیکی تاریخ سیاسی معاصر ایران با نام «گذرستان» شد. در این شماره مقاله‌های بسیاری کودتا را از جوانب مختلف بررسی کرده‌اند تا زوایای این رویداد تلخ تاریخ معاصر ایران برای محققان و تاریخ‌پژوهان روشن‌تر شود.

سرزمین ایران در طول تاریخ شاهد حوادث و وقایع گوناگونی بود که با حضور استعمار در ایران رنگ و لعاب پذیرفته بودند. با گذشت زمان سیطره همه‌جانبه استعمارگران، با همکاری استبداد حاکم در ایران، به‌ویژه در دوره پهلوی، تا آنجا پیش رفت که اینان هرگونه حرکت ضد استعماری و استقلال‌طلبانه را خطری جدی برای منافع خود تلقی می‌کردند و در مقابل آن صف کشیده، آن را سرکوب می‌کردند. در این میان قیام مذهبی ـ ملی مردم ایران برای ملی کردن صنعت نفت، که به نوبه خود ضربه‌ای بس عظیم بر پیکره استعمار انگلستان بود، حایز اهمیت است ولی به دنبال اختلاف و تفرقه در صفوف رهبران و مبارزان ضداستعماری، این حرکت استقلال‌خواهی، با کودتای 28 مرداد سرکوب شد. کودتاي نظامي 28 مرداد به عنوان يکي از مهم‌ترين و سرنوشت‌سازترين حوادث سياسي تاريخ معاصر کشورمان، سرمنشاء بسياري از حوادث تلخ تاريخي اين سرزمين به‌شمار مي‌آيد. چرخش و انتقال قدرت صورت گرفته در کودتا، نمونه‌اي ديگر از تلاش استعمار خارجي به مدد استبداد داخلي براي محروم ساختن ملت و کشور ايران از سه مولفه الهام گرفته از آموزه‌هاي ديني يعني، استقلال، آزادي و کرامت انساني است.